امضای سند رسمی بین ایران و ۱+۵ درباره اراک تا قبل از اجرایی شدن برجام
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای امشب (چهارشنبه) در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در خصوص دستورات مقام معظم رهبری و تکالیف جدید دولت طی سخنانی ضمن تسلیت ایام عزاداری سالار شهیدان با اشاره به فرمایشات امروز رهبر معظم انقلاب گفت: از مقام معظم رهبری به خاطر حمایت‌های ایشان در طول مذاکرات و تاییدی که امروز از برجام کردند و همچنین الزامات و تکالیفی که در اجرای برجام برای ما مشخص کردند و اجرای مطلوب برجام را تضمین فرمودند، تشکر صمیمانه دارم.
وی با بیان اینکه خوشحالم در طول سه ماه گذشته یک روند بسیار دقیق و کار بسیار فشرده‌ای صورت گرفت، اظهار داشت: فکر نمی‌کنم هیچ موضوعی این قدر دقیق مورد بررسی قرار گرفته باشد. برجام نتیجه ۱۲ سال مقاومت مردم ایران بود و باید با حساسیت کامل با آن برخورد می‌شد.
عراقچی با ذکر این نکته که برجام توسط نهادهای قانونگذاری، مجلس و شورای امنیت ملی و مقام معظم رهبری مورد بررسی قرار گرفت، عنوان کرد: خوشحالم برجام از تست سه ماهه با همه جزییات توانست عبور کند. همه مقامات و نهادهای ذیربط و همچنین مجلس در همه کمیسیون‌ها برجام را بررسی کردند. مقام معظم رهبری به عنوان رهبر هوشیار، بیدار و همیشه در صحنه امروز مصوبه شورای عالی امنیت ملی را تایید فرمودند و این برای ما جای خوشحالی است که برجام توانست این آزمایش سنگین را بگذراند. این تاییدات نشان داد که خواسته‌های اصلی و کلان ما در برجام تحقق پیدا کرد.
عراقچی اضافه کرد: نقاط ضعفی هم اگر وجود دارد برای آنها شروط و تکالیفی مقرر شده و این جای خوشحالی دارد که برجام را در شرایطی اجرا می‌کنیم که نقاط ضعف آن پوشش داده شود. به این نقاط ضعف هم شورای امنیت ملی توجه کرده و هم مجلس توجه کرده و در نهایت مقام معظم رهبری در قالب ۹ موردی که فرمودند بر الزامات مجلس و شورای عالی امنیت ملی اضافه کردند.
وی گفت: ما در برجام حتما به این الزامات، شروط و تکالیفی که برای دولت قرار داده شده است، توجه خواهیم کرد به منظور اینکه اجرای برجام به صورت صد در صد صحیح و کامل صورت گیرد و منافذ ورود دشمن بسته شود و نقاط ضعف پوشش داده شود و انشاءالله منافع ملی و حقوق مردم به نحوه احسن رعایت شود.
وی با بیان اینکه هدف عمده ما رفع تحریم‌های اعمال شده علیه مردم بود، خاطرنشان کرد: شبکه پیچیده‌ای از تحریم‌ها وجود دارد و ترتیباتی برای لغو این تحریم‌ها پیش بینی شده است. همه تحریم‌های اقتصادی و مالی باید در مرحله اول برداشته شوند. اشکالی در کنگره آمریکا بود که رئیس جمهور آمریکا می‌تواند در این زمینه کاری را انجام دهد که تحریم‌ها را متوقف کرده و اجرا نکند. حتما این تحریم‌ها باید به صورت کتبی و رسمی لغو شود و وقتی ایران اطمینان یافت، فعالیت‌هایی که باید را انجام می‌دهد.
معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در روز تصویب که روز یکشنبه هفته جاری اتفاق افتاد شورای وزیران اتحادیه اروپا در قالب سه مصوبه تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی علیه ایران را لغو کرد. قانون آن در قالب سه مصوبه تصویب شد که حدود ۲۰۰ صفحه است که در روزنامه رسمی اتحادیه اروپا ثبت شد و شکل قانونی به خود گرفت. ولی این قانون بعد از اینکه ایران کارهایش را انجام داد، اجرایی می‌شود که این طبق قراری است که از قبل داشتیم.
وی گفت: رئیس جمهور آمریکا نیز دستور داد بعد از اینکه آژانس راستی آزمایی کرد دستورات اجرایی آن که ۵ تا هست لغو شود و تحریم‌های کنگره متوقف می‌شود و دستور داده تمام مقدمات لازم فراهم شود. این دستور باید در روزنامه رسمی آمریکا ثبت شود که ثبت شده و شکل قانونی لازم را پیدا کرده است و تا الان آنها به تعهدات خود عمل کرده‌اند.
عراقچی با بیان اینکه حقوقدانان ما در حال بررسی مصوبات اتحادیه اروپا هستند، خاطرنشان کرد: ما در حال مطالعه حقوقی دستور رئیس جمهور آمریکا نیز هستیم تا مطمئن شویم موارد مورد انتظار ما و همچنین خواسته مدنظر مقام معظم رهبری رعایت شده باشد.
وی ادامه داد: غیر از تضمین‌های کتبی که از اینها گرفته شده و مصوباتی که صادر شده که قطعا یک اطمینان صد در صد نهایی ایجاد نمی‌کند، تضمین اصلی که در برجام وجود دارد اختیار و توان بازگشت پذیری در برنامه ماست. هر لحظه با نقض تعهدات از سوی آنها مواجه شویم، می‌توانیم برنامه خود را به وضعیت قبل بازگردانیم. ممکن است برخی قسمت ها با تاخیر صورت گیرد و برخی سریع‌تر و مهم این است که این بازگشت پذیری وجود دارد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای عنوان کرد: تا الان ظواهر امر اینگونه است که مصوبات با آنچه مدنظر ماست تطابق دارد. ما در حال بررسی هستیم و تاکنون کاری را صورت نداده‌ایم. هنوز رئیس جمهور کشورمان دستور شروع اقدامات ما را نداده‌اند که زمانی بررسی‌ها انجام و مطمئن شویم آنها به تعهداتشان پایبند هستند، اقدامات ما صورت می‌گیرد.
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه در برجام عنوان شده که تحریم‌های هسته‌ای را که بر می‌دارند حق ندارند به بهانه و نام دیگری اعمال کنند، عنوان کرد: آنها این تعهد را در برجام داده‌اند و قبول کرده‌اند تحریم‌ها را به بهانه دیگری وضع نکنند. در فرمایش رهبری به صراحت آمده اگر تحریم‌های جدیدتری با عناوین دیگری وضع کنند، نقض برجام است و این برای ما لازم الاتباع است.
عراقچی در ادامه با بیان اینکه در هر توافقی دو طرف توافق سعی می‌کنند نقاطی که برای آنها نقاط قوت است بزرگ و برجسته کرده و روی آن مانور انجام دهند، گفت: طرف آمریکایی این گونه عمل می‌کند. آنها امتیازات بزرگی را در برجام دادند و برای توجیه این امتیازات سعی کردند روی برخی موارد مانور دهند. یکی از این مواردی که عنوان می‌کنند اینکه ساختار تحریم‌ها باقی می‌ماند. بعد از ۳ ماه قطعا ساختار تحریم‌ها برچیده خواهد شد. وقتی قطعنامه‌های شورای امنیت لغو می‌شود پایه‌ها فرو می‌ریزد؛ ساختمان تحریم‌ها که شامل تحریم‌های یکجانبه اتحادیه اروپا و آمریکا بوده با لغو تحریم‌ها این ساختارها فرو می‌ریزد.
وی با بیان اینکه ما در برنامه خود بازگشت پذیری را پیش بینی کرده‌ایم، اظهار داشت: ساختار تحریم‌ها بعد از روز اجرایی شدن فرو می‌ریزد، الان ساختار قانونی آن فرو می‌ریزد در روز اجرایی شدن انشاءالله کل این شاکله فرو خواهد ریخت. اینکه آمریکایی‌ها می‌گویند ما ساختار را نگه داشتیم و روی آن مانور می‌دهند به خاطر این است امتیازاتی که به ملت ایران دادند را به نوعی پوشش بدهند.
وی افزود: فرمایش مقام معظم رهبری از برجام برای ما ملاک است.
عراقچی در ادامه گفت:در کنار مذاکرات هسته‌ای، مذاکرات ما با آژانس برای حل و فصل موضوع پی ام دی صورت گرفت و همزمان با برجام با آژانس به یک نقشه راه رسیدیم. مطالعات ادعایی پرونده سنگینی است که علیه ایران درست کردند و با جعل مطالب مدعی شدند برنامه ایران ابعاد نظامی داشته است. همه تحریم‌هایی که برقرار کردند بر مبنای این پرونده بود و در ۱۲ سال گذشته سعی کردیم پرونده را حل و گذشته روشن برنامه هسته‌ای ایران را ثابت کنیم.
وی افزود: تا زمانی پرونده پی‌ام‌دی حل نشود ما دست به اراک نمی‌زنیم. قرار است ذخایر مواد غنی شده را بفروشیم و در مقابل آن کیک زرد یا اورانیوم طبیعی وارد کنیم. ممکن است قراردادهایش بسته شود، ممکن است انتقال کیک زرد زودتر صورت گیرد ولی انتقال مواد به خارج فقط بعد از حل پی‌ام دی باید صورت گیرد. ۱۵ اکتبر گذشته آژانس اعلام کرد براساس نقشه راه کار من با ایران تمام شده است و بعد از ۱۲ سال اعلام کرد کارم در خصوص پی‌ام‌دی با ایران تمام شد و هر سوالی داشتم پرسیدم و هر سندی را خواستم دیدم و هر جا خواستم بازرسی کنم کردم و دیگر در مورد پی‌ام‌دی سفری از آژانس به ایران صورت نخواهد گرفت. درخواست‌هایی داشتند از جمله مصاحبه با دانشمندان و بازرسی از مراکز نظامی که ما نپذیرفتیم.
عراقچی ادامه داد: الان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین در مقر خود گزارش و ارزیابی‌اش را از پی‌ام‌دی می‌نویسد که تا ۱۵ دسامبر (۲۴ آذر) باید به شورای حکام ارائه دهد و ممکن است زودتر صورت گیرد؛ وقتی این را بدهند کشورهای ۱+۵ باید پیش نویس قطعنامه‌ای را با هدف بستن پرونده به شورای حکام ارائه دهند و وقتی شورای حکام این قطعنامه را تصویب کند، پرونده پی‌ام دی به طور کامل بسته شود. اراک و انتقال مواد را تا زمانی نگه می‌داریم که پرونده پی‌ام‌دی بسته شود. البته ممکن است مقدماتی انجام شود که در مورد اراک در حال انجام است.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: یک بیانیه مشترک بین ایران، آمریکا و چین صادر شد که هر سه طرف اراده خود را برای مدل سازی اراک اعلام کردند. یک سند دیگری را الان داریم مذاکره می‌کنیم.
عراقچی گفت: طبق برجام باید یک سند رسمی بین ایران و شش کشور در مورد اراک امضا شود. سند مربوط به اراک رسما امضا می‌شود که شش کشور تعهد قوی خود را اعلام می‌کنند که پروژه مدرن سازی اراک به سرانجام برسد و مسئولیت‌های خود را مشخص می‌کنند. هر کشوری گفته که چه کاری انجام می‌دهد چین در امورات ساختمانی و ساخت راکتور جدید کمک می‌کند دیگران ممکن است در تامین تجهیزات و مسائل ایمنی کمک کنند.
وی خاطرنشان کرد: طبق برجام این سند رسمی تا پیش از روز اجرایی شدن مهلت دارد که نهایی شود. ما جلو انداختیم و قبل از شروع روز تصویب مذاکرات مربوط به این سند را شروع کردیم. روز سه شنبه کارشناسان نهایی کردند که به پایتخت‌ها رفته که بررسی شود و بعد از امضای وزرای خارجه هفت کشور سند رسمی می‌شود که تقسیم مسئولیت‌ها در آن مشخص شده و ذکر شده که مالک و مدیر پروژه ایران است و چین و آمریکا بیشترین نقش را دارند، ولی بقیه کشورها نقش ایفا می‌کنند. مسئولیت اصلی با چین است. هر شش وزیر خارجه امضا کردند که این پروژه به سرانجام خواهد رسد، آن موقع خیال ما راحت خواهد شد و آماده می‌شویم وقتی پی‌ام دی را شورای حکام بست قلب راکتور را که قرار است با قلب جدید جایگزین شود، خارج خواهیم کرد.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: سند رسمی که قرار است در مورد اراک امضا شود طبق برجام تا روز اجرایی شدن مهلت دارد. آقای صالحی به چین رفت، مذاکرات سه جانبه در وین بین ایشان، مونیز و نماینده چین انجام شد که منجر به بیانیه مشترک سه کشور شد. در مورد اراک خیلی کار کردیم که به وضعیتی برسیم که با اطمینان خاطر قلب راکتور را خارج و آن را با قلبی جایگزین کنیم که کارآمدترو کم خطرتر است.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در خصوص اینکه آیا در ۱۵ سال می‌توانیم به ۱۹۰ هزار سو غنی سازی برسیم؟ گفت: اطمینان دارم حتی به سوی بسیار بالاتری خواهیم رسید. طبق برجام مراحل مربوط به تحقیق و توسعه و IR6 – IR8 تکمیل خواهد شد. از حدود سال ۱۲ و ۱۳ تحقیق و توسعه این ماشین‌ها آزاد خواهد بود و ایران طبق برنامه خود به تولید ماشین‌ها می‌پردازد. از سال ۱۳ به بعد می‌توانیم هر میزان ماشین IR8 را تولید کنیم.
عراقچی ادامه داد: از سال هشت و نیم می‌توانیم سالی ۲۰۰ تا از این دو ماشین تولید کنیم و از سال دهم طبق برنامه می‌توانیم هر چه قدر می‌خواهیم ماشین تولید کنیم. اطمینان دارم سال ۱۵ بیشتر از ۱۹۰ هزار سو هم خواهیم داشت.
معاون وزیر خارجه گفت: قبل از اجرای برجام وقت داریم برنامه درازمدت ۱۵ ساله خود را ارائه دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره موارد اختلافی گفت:اگر در اجرای برجام به نقطه‌ای برسیم که اختلاف نظر پیش بیاید براساس راه‌حل برجام باید به کمیسیون مشترک رجوع کنیم و باید به متن مذاکرات گذشته مراجعه کنیم. ما زیر بار تفسیرهای یکجانبه طرف مقابل نخواهیم رفت ،همه اینها باید در کمیسیون مشترک بررسی شود. همه تصمیم‌گیری‌ها در کمیسیون مشترک با اجماع است و هر مورد اختلافی برود باید نظر ما تامین شود، مگر بحث بازرسی‌ها که رای‌گیری انجام می‌شود ، بقیه موارد با اجماع است.
وی گفت: نقاط ضعف با تکالیفی که هست پوشانده خواهد شد. در هر بده بستانی همه نقاط به نفع شما نیست، انشاءالله این نقاط ضعف با تدابیر رهبری و الزامات مجلس به نحوی پوشانده خواهد شد که منافع مردم ایران خدشه دار نشوذ.
منبع خبری : خبرگزاری فارس